Tegoroczny Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, przypadający 1 marca, obchodzony był w Polsce wyjątkowo hucznie. Do świadomości społecznej coraz silniej przenika refleksja nad działalnością polskiego podziemia zbrojnego, działającego po zakończeniu II wojny światowej. Temat ten jest żywy także i w naszej społeczności - za sprawą kontrowersyjnego pomnika usytuowanego na stacji w Pomiechówku.
21. kwietnia o godz. 18 zebraliśmy się w gmachu Gminnego Ośrodka Kultury, aby wspólnie wysłuchać wykładu dotyczącego akcji zbrojnej oddziału Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. Rój 28 sierpnia 1950. Okazało się, że mieszkańcy Pomiechówka dosłownie żyją tymi wydarzeniami. Na wykładzie dr. Piotra Oleńczaka frekwencja przekroczyła nasze oczekiwania. Na naszej sali niemalże zabrakło miejsca na krzesła.
Spotkanie otworzyła dyrektor Ośrodka Kultury, Agnieszka Brzezińska-Brańska, dziękując zgromadzonym osobom za tak liczne przybycie. Nasz lokalny znawca historii natychmiast przeszedł do rzeczy – opowiedział szczegółowo o sytuacji politycznej powojennej Polski, nakreślił strukturę istniejącej wtedy ogromnej siły partyzanckiej Polski Podziemne. Wyjaśnił, w jakiej pozycji znajdowali się obywatele Polski. Przyczyny działalności oddziałów leśnych przedstawił, nawiązując do sytuacji wokół plebiscytu „3 x tak”, wobec którego (przedwojenne) ugrupowania zajęły różne stanowiska. Po naświetleniu tła historycznego wydarzeń, dr Oleńczak przedstawił najważniejszą postać spotkania - świadka zamordowania milicjantów przez oddział Roja, podczas zatrzymania pociągu na stacji w Pomiechówku. Gość specjalny – Władysław Majewski odpowiadał na grad pytań zadawanych przez doktora i opowiedział o tamtych wydarzeniach. Samą obecność w pobliżu miejsca zdarzenia Majewski wraz z bratem okupił karą więzienia - stał się ofiarą stalinowskiego systemu. Cennym komentarzem podzieliła się żona pana Majewskiego, która podkreśliła, że dla niej, wychowanej w rodzinie AK-owskiej takie więzienie nie było ujmą, wówczas wielu prawych ludzi było więzionych.
Następnie pod lupę wzięte zostały dokumenty z Instytutu Pamięci Narodowej, które zdobył Andrzej Hurec. Odczytał on zeznania obu braci, zachowane w teczce sprawy o kryptonimie „Zbir”. Mieliśmy okazję zobaczyć wiele unikatowych zdjęć żołnierzy - zarówno w scenerii z lasu, jak i pośmiertnych, robionych przez UB, ukazujących sprofanowane zwłoki tych, o których przyszłe pokolenia miały zapomnieć.
Fotografie i dokumenty - odpowiednio skomentowane przez wykładowcę - dały obraz propagandy komunistycznych władz powojennej Polski.
Podczas odczytywania dokumentów oraz przeglądania archiwalnych zdjęć paru mieszkańców Pomiechówka zdecydowało się przedstawić ich wiedzę o tamtejszych wydarzeniach – tak też narodziła się wspaniała, patriotyczna dyskusja. Odezwała się osoba związana rodzinnie z zabitym podczas akcji Roja milicjantem, jak i pani, której mama osobiście pomagała żołnierzom, a następnie doświadczyła represji ze strony władz. Wysłuchaliśmy także relacji syna człowieka, który zawrócił kondukt żałobny z trumnami zabitych do kościoła, dzięki czemu mieli ono katolicki pogrzeb. Na sali wyraźnie czuć było wylew emocji, napięcie oraz powagę poruszonego tematu.
Akta z Instytutu Pamięci Narodowej liczą 50 tomów. Nam udało się zobaczyć zaledwie ułamek całej historii. Temat z całą pewnością nie został wyczerpany, a mieszkańcy wyrazili swój ogromny entuzjazm i liczą na kolejne spotkanie w tej sprawie.
Doceniając wagę problemu, mając świadomość potrzeby rozwikłania tego zagadnienia, będziemy organizować kontynuację spotkania - w ramach cyklu „Pomiechówek Historyczny”, najprawdopodobniej na przełomie maja i czerwca. Już teraz zapraszamy!
29
